Tojikiston, O‘zbekiston va Qozog‘iston «Bahri Tojik» suv omboridan birgalikda foydalanadi

Tojikiston, O‘zbekiston va Qozog‘iston 2025 yilning yozi uchun «Bahri Tojik» suv omborining qo‘shma ish rejimini kelishib oldi.

30 may kuni Dushanbe shahrida muzliklarni saqlash bo‘yicha yuqori darajadagi xalqaro konferensiya doirasida Tojikiston, O‘zbekiston va Qozog‘iston vakillarining uch tomonlama uchrashuvi bo‘lib o‘tdi. Muzokaralarda Tojikiston Respublikasi energetika va suv resurslari vaziri Daler Juma, O‘zbekiston Respublikasi suv xo‘jaligi vaziri Shavkat Hamroyev, Qozog‘iston Respublikasi suv xo‘jaligi va irrigatsiya vaziri Nurjan Nurjigitov ishtirok etdi.

Tojikiston Energetika va suv xo‘jaligi vazirligi matbuot xizmati xabariga ko‘ra, tomonlar suv resurslarini boshqarish, jumladan, suv omborlaridan barqaror foydalanish va yirik gidrotexnik inshootlarning ish rejimini ta’minlash bo‘yicha uch tomonlama hamkorlikning dolzarb masalalarini muhokama qilgan. Iqlim o‘zgarishi sharoitida mintaqada suv resurslarini samarali va adolatli taqsimlash bo‘yicha sa’y-harakatlarni muvofiqlashtirishga alohida e’tibor qaratilgan.

Muzokaralar yakunlari bo‘yicha Tojikiston, O‘zbekiston va Qozog‘iston o‘rtasida 2025 yilning iyunidan avgustigacha bo‘lgan yozgi davr uchun Tojikiston dengizi suv omborining (Bahri Tojik) ishlash rejimini kelishish bo‘yicha uch tomonlama bayonnoma imzolandi.

Hujjat barcha tomonlar manfaatlarini inobatga olgan holda suv obektining hamkorlikda ishlashini nazarda tutadi va mintaqada suv xavfsizligini ta’minlash va resurslardan oqilona foydalanishga qaratilgan.

Qayd qilinishicha, 2024 yil oktyabrdan 2025 yil martigacha bo‘lgan davrda «Bahri Tojik» suv omboriga suv oqimi 12,32 km³ ni tashkil etdi. Bu Sirdaryo suv havzasi uyushmasi tomonidan tasdiqlangan jadvaldan 1,04 km³ ga yuqori.

Suv omboridan suv oqimi ham kutilganidan yuqori bo‘ldi - 11,13 km³, bu rejalashtirilganidan 1,23 km³ ga ko‘p. Natijada, vegetatsiya mavsumi oxiriga borib, suv omboridagi suv hajmi 3,5 km³ ga yetdi.

Prognozga ko‘ra, 2025 yil vegetatsiya davrida Sirdaryo havzasiga umumiy suv oqimi 25,77 km³ darajasida kutilmoqda - bu normaning 87 foizini tashkil etadi (standart ko‘rsatkich 29,49 km³).

2025 yil 5 aprelda bo‘lib o‘tgan Davlatlararo suv xo‘jaligini muvofiqlashtiruvchi komissiyasining 89-yig‘ilishi bayonnomasiga asosan Qozog‘iston uchun (Do‘stlik kanali orqali) suv olish chegarasi 909 million m³, Qirg‘iziston uchun 270 million m³, Tojikiston uchun 1,9 mlrd m³ va O‘zbekiston uchun 8,8 mlrd m³ bo‘lgan.